O projekcie

Słowniki biografczne są zazwyczaj poświęcone wąskim grupom ludzi: generałom, harcerzom, nauczycielom, prawnikom. Nawet wielotomowy Polski Słownik Biograficzny wydawany od 1935 r. i zawierający ok. 30 tys. biogramów, firmowany przez Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk wspierany przez Polską Akademię Umiejętności, prezentuje jedynie wybrane postacie oficerów WP. Podobnie internetowa Wikipedia, której wiarygodność ciągle jest kwestionowana przez wiele osób.

Ambitnym zamiarem pomysłodawcy Ewidencji oficerów Wojska Polskiego jest stworzenie internetowego portalu nie podlegającego objętościowym ograniczeniom publikacji drukowanych. Ewidencja obejmowałaby oficerów polskich formacji wojskowych walczących na wszystkich frontach I wojny światowej, zarówno u boku carskiej Rosji czy Francji, jak i Państw Centralnych. Także tych poległych wcześniej zanim formalnie powstało Wojsko Polskie.
Oficerów, którzy przeszli z armii zaborców do Wojska Polskiego w 1918 r. i później. Tych, którzy otrzymali nominacje w szeregach Wojska Polskiego, także po ukończeniu szkół podchorążych na Zachodzie i w Armii Krajowej.

Natomiast poza Ewidencją znaleźliby się ludzie mianowani w latach okupacji niemieckiej przez struktury partyjne: Stronnictwo Ludowe, Stronnictwo Narodowe, Polską Partię Socjalistyzną Wolność Równość Niepodległość, wszelkie struktury lewicy i nieupoważnione formacje powojennej konspiracji. Stopnie wynikające z awansów nadawanych w tych strukturach zostaną uwzględnione z adnotacją „awansowany na stopień … Batalionów Chłopskich (Narodowych Sił Zbrojnych itp.)”. 

Podobnie z awansami uzyskanymi w ludowym Wojsku Polskim. Nie oznacza to dyskryminacji tych ludzi, a jedynie fakt farmalno-prawnego uznawania polskiego rządu na uchodźstwie, dlatego stopnie potwierdzone po scaleniu z Armią Krajową są uznawane za stopnie Wojska Polskiego.
Obecnie Ewidencja obejmuje dane ponad 100 tys. oficerów – w znacznej mierze są to informacje szczątkowe, które będą rozbudowywane zarówno ilościowo jak objętościowo i jakościowo. Pełne biogramy są w znikomej ilości. W planach funkcjonuje pozyskanie praw do publikacji fotografii ilustrujących biogramy.

Koordynatorem działań organizacyjnych i redakcyjnych jest dr Teodor Gąsiorowski. Wspomaga go grupa zawodowych historyków, pasjonatów nieposiadających formalnego wykształcenia historycznego, jak i członków rodzin oficerów.
Z uwagi na konieczność pewnych rozliczeń finansowych projekt jest afiliowany przez komercyjną firmę: BARBARA Handel-Usługi-Produkcja Barbara Gąsiorowska.

Fotografie ilustracyjne pochodzą ze zbiorów Jerzego Krzewickiego i zostały opublikowane przez BARBARA H-U-P w: Krzewicki Julian, Album wspomnień 1931-1939.

Od zakończenia II wojny światowej i kresu II Rzeczypospolitej minęły dziesiątki lat. Powstało na ich temat tysiące prac naukowych i popularnych. Nikt jednak nie pokusił się o przygotowanie pełnej „ewidencji” grupy osób, która była najbardziej istotna w procesie powstawania II RP, jej funkcjonowania przez 20 lat i schyłku w latach wojny. Mowa tutaj o oficerach Wojska Polskiego. Instytucje, które wydawałoby się zostały m.in. w tym celu powołane również nie podjęły takich działań.

Centralne Archiwum Wojskowe podlegające Wojskowemu Biuru Historycznemu najwidoczniej uznało, że wystarczą opublikowane inwentarze akt osobowych kadry ofierskiej pozostających w jego magazynach (https://wbh.wp.mil.pl/pl/pages/akta-personalne-i-odznaczeniowe-2018-11-16-g9e3/). Zresztą Wojskowe Biuro Historyczne jako całość, dysponując zarówno materiałami archiwalnymi jak zespołem ludzi, który mógłby taki projekt zorganizować także nie podjęło tematu. Instytut Pamięci Narodowej posiadające tysiące „teczek sanacyjnych oficerów” rozpracowywanych przez aparat bezpieczeństwa powojennej Polski ogranicza się do publikowania swoich inwentarzy (https://inwentarz.ipn.gov.pl/#).

Oczywiście w naukowym obiegu funkcjonują orygianalne Roczniki oficerskie, a także monumentalne prace Ryszarda Rybki i Kamila Stepana: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939 (w dwóch różnicących się nieco od siebie wydaniach) i Rocznik ofcerski 1939. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa wydała w 2003 r. Rocznik oficerski Rezerw 1934 + Sporostowania i uzupełnienia. Nawet z połączenia tych publikacji nie otrzymamy jednak kompletu informacji (zapewne nigdy i w żaden sposób nie uda się go uzsykać). Wszystkie one prezentują stan kadry oficerskiej „na dzień”. I wszystkie mają swoje ograniczenia. Np. pomijają oficerów poległych w latach I wojny światowej i zmarłych w Dwudziestoleciu. Istniej też luka w informacjach o oficerach rezerwy mianowanych po 1934 i nie awansowanych do wybuchu II wojny światowej. Wszystkie też pomijają biografie: drogę, która doprowadziła tych ludzi do oficerskich szlifów i późniejsze losy, aż do śmierci.

Istniejące monografie wielkich jednostek, poszczególnych pułków lub samodzielnych batalionów/dywizjonów, w pewnej mierze wypełniają te lukę przynosząc informacje o obsadzie oficerskiej w różnych okresach ich funkcjonowania, ale często pomijając biogramy ludzi pełniących różnorodne funkcje w armii. Nie wypełnia tej luki seria zeszytów poświęconych poszczególnym pułkom (nie obejmuje wszystkich) armii II RP wydawana w dwudziestoleciu międzywojennym, ani podobna publikowana przez Wydawnictwo Egros-Ajax po 1989 r.